Η όγδοη εξέταση της εφαρμογής της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών έχει ξεκινήσει στην Νέα Υόρκη στις 3 Μαΐου και αναμένεται να ολοκληρωθεί αυτή τη βδομάδα. Η Συνθήκη, που υπεγράφη το 1968 και τέθηκε σε εφαρμογή στις 5 Μαρτίου 1970, αποτελείται από τρεις αλληλένδετους πυλώνες: τη μη διάδοση των πυρηνικών, τη συνεργασία στην ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας και τον πυρηνικό αφοπλισμό.
Μέχρι το Μάρτιο του 2010 έχουν υπογράψει τη συμφωνία 189 χώρες, αναδεικνύοντας τη Συνθήκη ως την πιο καθολική συμφωνία από όλες τις συνθήκες που αφορούν τον έλεγχο των όπλων. Ωστόσο, η Ινδία, το Ισραήλ και το Πακιστάν δεν έχουν υπογράψει τη Συνθήκη και αυτό δεν είναι τυχαίο. Και οι τρεις προαναφερθείσες χώρες κατηγορούνται για κατοχή πυρηνικών όπλων. Η Βόρειος Κορέα είναι η μοναδική χώρα που υπέγραψε τη συνθήκη αλλά αποχώρησε.
Μετά την εκλογή του Ομπάμα, η απογοήτευση για την ανεπιτυχή εφαρμογή της Συνθήκης υποχώρησε, λόγω μιας ομιλίας του πέντε μήνες μετά την εκλογή του, όπου διακήρυξε το όραμα του για ένα κόσμο απελευθερωμένο από πυρηνικά όπλα.
Σε μια περίοδο που απειλείται από οικονομική κρίση όμως, ακόμα και το όραμα του πλανητάρχη για ένα κόσμο χωρίς πυρηνικά, δεν θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα, εφόσον πίσω από τον «ευγενικό» του πολιτικό λόγο προτεραιότητα έχουν τα οικονομικά συμφέροντα των μεγάλων πολυεθνικών και της βιομηχανίας των όπλων. Λίγους μήνες μετά τη διακήρυξη του, ο ίδιος ο Ομπάμα διακήρυξε την οικονομική στήριξη της κυβέρνησης του για την ανέγερση δυο πυρηνικών αντιδραστήρων ως εγγύηση ότι η νέα γενεά εγκαταστάσεων είναι υγιής και καθαρή.
Όπως φαίνεται από τα ειδησεογραφικά πρακτορεία η χάραξη μιας κοινής πολιτικής δράσης για την αποπυρηνικοποίηση θα είναι πολύ δύσκολη. Η Βόρειος Κορέα και το Ιράν ήδη έχουν επιβάλει την παρουσία τους στην πολιτική αρένα με την έμμεση απειλή κατοχής πυρηνικών, ενώ το παιγνίδι δύναμης μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών καλά κρατεί. Θα χρειαστούν γερά νεύρα, πολιτική διπλωματία και πραγματική πίστη στις αρχές της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών, ώστε να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Αλεξία Σακαδάκη – 31/5/2010